Wat is B1-niveau?
Schrijven op B1-niveau. Binnen de communicatiewereld kun je er niet omheen (en dat moet je ook niet willen). Het betekent dat je teksten zo schrijft dat ze voor de meeste mensen goed te begrijpen zijn. Ook voor mensen die de taal niet helemaal beheersen. Maar waar komt dat ‘B1’ vandaan? En hoe weet je of een tekst daaraan voldoet?
Het B1-niveau staat voor eenvoudig en duidelijk Nederlands. Het is één van de zes niveaus van taalvaardigheid volgens het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen (ERK). Het ERK is een internationale standaard voor het beschrijven van taalvaardigheid. Het wordt vooral veel gebruikt in Europa, bijvoorbeeld bij het leren van een vreemde taal.
Overzicht taalniveaus
Om te begrijpen wat B1-niveau precies is, moet je het in de context van het referentiekader zien. Dit zijn de zes niveaus van het ERK:
Basisgebruiker
A1 – je leert de taal net, je begrijpt hele korte en simpele teksten.
A2 – je begrijpt korte teksten over onderwerpen die dicht bij je liggen, je kunt op basisniveau communiceren binnen je persoonlijke kring.
Onafhankelijke gebruiker
B1 – je beheerst de basis van de taal genoeg om aan je behoeften te voldoen, op laag niveau, met langzame uitspraak en korte teksten.
B2 – je begrijpt de basis van complexere teksten en komt mee met de meeste gesprekken.
Vaardige gebruiker
C1 – je kunt langere gesprekken voeren over complexere en abstracte onderwerpen en je kunt impliciete boodschappen uit een tekst halen.
C2 – je begrijpt alles wat je leest en hoort op een natuurlijke manier, en spreekt de taal vloeiend.
Als je taalniveau B1 beheerst, dan kun je zelfstandig communiceren in dagelijkse situaties. Een kop koffie bestellen, een gesprek voeren met de buurvrouw, boodschappen doen – dat soort dingen. Je spreekt de taal niet vloeiend, maar je kunt je goed redden.
Waarom hebben we het altijd over B1-niveau?
Het referentiekader van taalniveaus is voor de meeste mensen nou niet bepaald aan de orde van de dag. Behálve het B1-niveau. Daar lezen en horen we van alles over, zeker als je in de communicatiewereld werkt.
Dat zit zo: als maatschappij zijn we het er (over het algemeen) over eens dat teksten voor het grote publiek op B1-niveau geschreven moeten zijn. Dan kunnen zo veel mogelijk mensen de tekst begrijpen. Het is bijvoorbeeld heel handig als de menukaart op B1-niveau is, maar in andere situaties is het cruciaal. Zoals een uitnodiging voor een vaccinatie. Of een brief van de gemeente over nieuwe parkeervergunningen. Op B1-niveau zijn deze teksten wel zo toegankelijk. Sterker nog: ook voor hoger opgeleiden en mensen die de taal perfect beheersen is B1-niveau prettig. Misschien niet als je een goed literair boek leest, maar wél bij teksten die ertoe doen. Leestip: Wat is digitoegankelijkheid precies?
Hoe schrijf je B1-niveau Nederlands? (met voorbeelden)
Het is niet in één oogopslag te zeggen of een tekst op B1-niveau is geschreven of niet. Dat is namelijk afhankelijk van een combinatie van factoren. Die onduidelijkheid is een vloek en een zegen. Het ontbreekt je soms aan eenduidigheid, maar het maakt ook dat je als tekstschrijver je creativiteit soms net wat beter kunt behouden.
De kenmerken van een B1-tekst:
- Korte zinnen
- Weinig bijzinnen (dus minimaal gebruik van komma’s)
- Korte alinea’s
- Actieve schrijfstijl (dus weinig onnodige hulpwerkwoorden)
- Makkelijke en bekende woorden
- Uitleg bij ingewikkelde termen
- Duidelijke structuur met titel en tussenkoppen
- Geen spreekwoorden of gezegden (zoals ‘een vloek en een zegen’ dus)
Tip: twijfel je of een woord B1-niveau is? Check het op ishetb1.nl. Bookmark de pagina, zet ‘m op speed dial!
Voorbeelden van een Nederlandse B1-zin:
“De gemeente maakt meer fietspaden om de files te verminderen.”
(En niet: “De gemeentelijke infrastructuurplannen omvatten de aanleg van extra fietspaden om verkeersopstoppingen te verlichten.”)
“Regelmatig sporten is goed voor je gezondheid.”
(En niet: “Het is cruciaal om regelmatig aan lichaamsbeweging te doen om je gezondheid en welzijn te bevorderen en onderhouden.”)
“De stad verbiedt het verkopen van plastic tasjes omdat dat beter is voor het milieu.”
(En niet: “De gemeente heeft een verbod ingesteld op de verkoop van plastic tasjes in winkels om de negatieve milieueffecten te verminderen en duurzaamheid te bevorderen.”)
Makkelijk schrijven is niet altijd makkelijk
Wij schrijven regelmatig teksten op B1-niveau voor Rijksoverheid, gemeentes en meer. De eis die 9 van de 10 keer wordt genoemd in de briefing? Juist. Maar kraakhelder schrijven voor een brede doelgroep, dat is niet altijd zo eenvoudig als het lijkt. Het vergt oefening en ervaring. Ook is het slim om je tekst eens voor te leggen bij de doelgroep: snappen zij wat er staat? Op basis daarvan kun je de tekst aanscherpen.
Wil je meer weten over B1-schrijven?
Of twijfel je of je tekst duidelijk en toegankelijk genoeg is? Stuur Beau een berichtje.